Einsteinen erlatibitatearen teoria zalantzan

Einsteinen erlatibitatearen teoriak badu lege bat orain arte ez dena zalantzan jarri: Ez dago argia baino azkarrago mugitzen den ezer. Eta orain arte esaten dut, izan ere, OPERA esperimentuan argitara atera denaren arabera, partikula batzuek, neutrinoek hain zuzen ere argiaren abiadura (300.000 km/s) gainditzen dute. Esperimentua Italiako Gran Sasso lurazpiko laborategian garatu da, lurrazaletik 1400 metrotara.

Aurkitutako lehen neutrinoak

Dario Auterio Lyongo Fisika Institutuko eta OPERA-ko kideak eman zuen argitara berria, Azterketa Nuklearretarako Zentru Europarrean (CERN), Ginebran, bildutako konferentzia batean. Auterio berak aitortu zuen "ezin dituztela ikuskatutako efektuak azaldu", eta honek zalantzaz beteriko panorama bat uzten du fisikaren munduan. Izan ere aurkikuntza honek hankaz gora jartzen du Einsteinen Erlatibitatearen Teoria, fisikaren munduan legetzat hartu dena, eta hori dela eta ezinbestekoa da proba gehiago egitea. Horixe adierazi dute CERN-tik, hain zuzen ere  Sergio Bertolucci-k, "Ziur egon behar gara ez dagoela beste azalpen tribialagorik". Hala ere, ez du gutxietxi aurkikuntzaren garrantzia, eta argi utzi du aurkikuntza frogatuz gero fisikaren inguruan dugun kontzepzioa alda daitekeela.

CERN

2007an Ameriketako Minos experimentuan ere konklusio berdinera iritsi ziren, baina esperimentu honek oraingoak baino 10 aldiz zehaztasun gutxiago izan zuen. Orduan izan zen bezala, oraingoan ere zientzialari ugarik ez dute emaitzetan konfidantzarik. Adibidez Garcia Bellido zientzialariak adierazi du ziur dagoela neutrinoak ez direla partikula takionikoak (argiaren abiadura gainditzen dutenak).

Azkenean, denborak esango du aurkikuntza handi baten edo akats baten aurrean gauden, baina dudarik gabe, gertutik jarraitu beharko dira hemengo aurkikuntzak.

Google Earth 6, mundua zure eskutan

Google Earth 6-ko irudi bat, 3D arbolekin

Zuetariko askok iada entzungo zenuten zerbait programa honen inguruan. Googleren zerbitzu honen bitartez munduaren irudiak ikusi daitezke, satelite bidez. Beno, hau esatea gutxi litzateke, izan ere, irudi hauek, mapa, 3D-ko irudi, informazio edota argazkien bitartez osatzen dira. Esan daiteke munduko edozein leku ikus dezakezula (hiri eta herriak, basoak, itsasoa, eta baita unibertsoa ere), segundu gutxiren barruan eta zure logelatik mugitu gabe! 

Street View aplikazioaren irudia

Egia esan, 6. edizio honetan ez da aldaketa askorik, baina aldaketa horietako bat asko nabari da: Street View funtzioaren hobekuntza hain zuzen ere. Funtzio honek, hiri edo herri bateko kaletatik bidaiatzea ahalbidetzen du, bertatik oinez joango bazina bezala. Horretarako 360 graduko argazkiak eta 3D teknologia baliatzen dira, esperientzia erreala eraikiz. Aurrekoekin konparatuta hobekuntza nabaria izan du funtzio honek, eta erabilerrazagoa izateaz gain, esperientzia birtuala naturalagoa da.

Bestalde, hobetzen doa monumento eta etxe ezberdinen 3D modelatzea. Modelo hauen bitartez eraikin hauek hiru dimentsiotan ikus daitezke. Gainera edozein eraikin 3D-tan eraiki dezake erabiltzaileak BuildingMaker programa erabiliz. Hemen satelitez lortutako 2D irudiekin 3D-tako modeloak eraikitzen dira modu errazean. Gainera edizio honetan eraikinez gain arbolak ere aurki daitezke hiru dimentsiotan.

Egia esan, ezin jakin zein izango den programa honen hurrengo pausoa, baina argi dago jendea txunditzen jarraitzen duela. Egia esan, oporretan joan ezin dutenentzat tresna ezinhobea da, etxetik atera gabe mundua ezagutzeko!

Jaitsi ezazu HEMEN!

Berrikuntza gehiago Facebooken

Facebooken sortzaile Mark Zuckerbergek aste honetan aurkeztu ditu sare sozial ezagunak izango dituen berrikuntzak. San Franciscon ospatutako F8 konferentzian, aukera berriez gain, enpresaren zifrak ere aipatu ditu Zuckerbergek. Aditu ugari bildu ziren munduko sare sozial erabilienaren sortzailearen hitzak entzuteko, eta konferentzia zuzenean 'streaming' bidez ikusgai izan zen mundu osoan.

Mark Zuckerberg, Facebooken sortzailea, F8 konferentzian

800 milioi erabiltzaile ditu Facebookek, eta 350 milioi inguru jada mugikor bidez konektatzen dira sarera. Estatu Batuetan soilik 150 milioi erabiltzaile ditu, eta 15 milioi inguru Espainiar estatuan. Munduko sare sozialik erabiliena eta famatuena da, eta azken asteetan Google+ sortu berriak zeresan handia eman duen arren, ez da atzera gelditu Zuckerbergen enpresa.

Aurki sartuko dituzten berrikuntza nagusien artean, Facebook Timeline aurkeztu du enpresa estatubatuarrak. Zerbitzu honi esker, erabiltzaileek euren bizitzaren laburpen txiki bat ikus dezakete, kronologikoki ordenatuta. Oraindik proba fasean dagoen arren, Twitterren, hau da, munduko bigarren sare sozial garrantzitsuenaren itxura izango duela diote adituek. 

Spotify, internet bidez musika entzuteko plataforma famatua, aurki Facebooken sartuko dutela aurreratu du Zuckerbergek, sare sozialetik irten gabe musika entzun ahal izateko. Gainera, 'Iradoki' izeneko botoi berri bat gehituko diotela adierazi du, 'Gustoko dut' ezagunaren antzera, erabiltzaileek euren iritziak partekatzeko.

Oraindik aldaketak txertatu gabe dauden arren, Twitterren asko eta asko mintzatu dira jada aldaketa berrien aurka, erabiltzaileen pribatutasuna hausten dutelakoan, eta badirudi 'lehia' moduko bat piztu dela bi sare sozialen erabiltzaileen artean.

Hegazkinetarako entretenimendu berria

Eneritz LARREA

Internet gabe ez dakigula bizitzen erakutsi du Qantas hegazkin konpainia australiarrak. Hori dela eta, WiFi konexio sistemak instalatuko dituzte hegazkinetan eta horrez gain, urritik aurrera bertako bidaiariek entretenimendurako iPad 2-a aurkituko dute eserlekuko poltsikoan. Bertatik, pelikulak ikusi, musika entzun eta internetera konektatzeko aukera izango dute bidaia entretenigarriagoa izateko.

Business eta lehenengo mailako bidaiariak aireportuko itxaron gelan iPad-a jasotzeko aukera izango dute eta horrez gain, tablet-arentzako euskarri bat ere emango zaie. Norberak bere iPad-a ere eraman dezake, baina,  “Q streaming” aplikazioa deskargatu beharko dute hegazkinean erabili ahal izateko.

Zerbitzu berriarekin sei hilabeteko proba egingo dute, horretarako 767-300 hegazkin modeloa erabiliko dute eta esperimentua ongi ateraz gero, 142 hegazkinetan aplikatuko dute.

Sistema berri honen kostuari dagokionez, Wi-Fi-a daukan iPad batek 479 euro balio ditu eta hegazkinean dauden eserlekuekin (254) biderkatzen baldin badugu, sistema berri hau martxan jartzeak 121.000 euroko kostua suposatzen du hegazkin bakoitzean. Izugarrizko kostua dela pentsa dezakegu baina Quantas hegazkin konpainiak 600 milioi euro aurrezten ditu, gaur egun hegazkinetan daude LCD pantailak erosteak kostu handiagoa suposatzen duelako.

Tentazioen aurrean ere hartu ditu neurriak enpresa australiarrak, iPad guztiek programa berezi bat eramango dute instalatuta hegazkinetik kanpo aparatuek funtziona ez dezaten. 

Iritsi da estatura Amazon denda birtuala

Eneritz LARREA

Pasaden astean izan zen Amazon, munduko denda birtual handienaren prentsaurrekoa Madrilen, baina egun batzuk lehenago jada erabiltzaileek ateak irekita zeuzkaten eskariak egiten hasteko. Greg Geller, enpresako presidenteordeak prentsaurrekoan adierazi zuen, oso harrera ona jaso dutela erabiltzaileen partetik eta ahalik eta produktu gehien prezio baxuenean eskaintzen saiatuko direla.

Amazon-ek 1995an zabaldu zituen ate birtualak Estatu batuetan eta hilabete horretan iritsi zen lehenengo eskaria Espainiara, “The world in 2020:Power,culture and prosperity” izeneko liburua hain zuzen ere, Burgoseko bezero batentzat. Harrezkero, milioika produktu iritsi dira estatura Amazon-en web orrialde desberdinetatik eskaturik.

amazon.es web orrialdean markaren kolore urdin eta laranja bereizgarriak mantentzen dira eta hasieran produktu eskaintza txikia izango zutela zabaldu zen zurrumurrua gezurra dela egiaztatu daiteke web-a bisitatzeaz bat. Bertan, liburuetatik hasi, bideojokoetatik pasa eta elektronika aparatuetaraino iritsi gaitezke. Euskaraz, ingelesez, gaztelaniaz edo katalanez idatzita dauden 2,5 milioi liburu baino gehiago, 450.000 disko inguru, 130.000 DVD, 15.000 bideojoko, 65.000 elektronika aparatu eta etxetresna elektriko txikiak, erlojuak edota jostailuak ere aurkitu daitezke.

Prezioari dagokionez, desberdintasunak daude euroaren aldaketa dela eta. Amazon Espainiak igorpen bermatua eskaintzen die erosleei 14,95 euro urtean ordainduz gero, 2 edo 3 egun bitartean iristen da eskaria penintsulako edozein herritara baita balearretara ere. Produktua 24 orduan etxean izateko aukera ere ematen dute 2,99 euro ordainduz. Bezeroek iruzkin positiboak eta motibatzaileak egin dituztela adierazi zuen zuzendariak.

Google+, publiko guztientzat irekita

Google enpresa estatubatuarrak sortutako Google+ sare soziala jada erabilgarri dago edonorentzat. Orain dela hiru hilabete abiatu zen proiektua, baina orain arte gonbidapen bidez soilik sar zitekeen bertan. Hasieratik arrakasta haindia izan da, lehen asteetan 10 milioi erabiltzaile baino gehiago lortuz, nahiz eta tarte horretan oraindik proba fasean egon.

Sare sozial berriak aukera gehiago eskaintzen dizkio orain erabiltzaileari, besteak beste, bideokonferentziak, marrazkiak egiteko arbelak eta bilatzaile indartsuak.

Sortzaileek adierazi dutenez, Google+ek ematen duen zerbitzua guztiz beharrezkoa da egungo bizitzan, eta aurrera begira ekarpen berritzaileak egingo dituztela aipatu dute.

Sortu berri den sare sozialak berebiziko garrantzia du Googlerentzat; horregatik, eskaintzen dituen zerbitzuetatik hamar ezabatuko dituela adierazi du Larry Page enpresaburuak, euren esfortzu guztiak Google+en zentratu ahal izateko. Beraz, gutxi barru Aardvark, Fast Flip, Google Desktop eta Sidewiki bezalako zerbitzuak bertan behera utziko dituzte.

Google Fast Flip, berriak irakurtzeko zerbitzua, berehala desagertuko da

Zerbitzu hauetan diharduten langileei dagokienez, Pagek adierazi du ez dituela kaleratuko, sare sozialaren berritze lanetan jarriko omen baititu.

Intsektu espiak

Eneritz LARREA

Errealitateak fikzioa gainditzen duela esan ohi da askotan, nork imajinatuko zuen sukaldean hegan dabilen eulia robot hegalari bat izan daitekeenik? Michel Maharbiz eta California-Berkeley unibertsitateko kolaboratzaileak intsektu espiak sortzeko proiektuarekin lanean hari dira, oraindik proiektuaren erdigunean badaude ere, arrakasta izanez gero intsektu espiak erosteko aukera egongo litzateke.

Talde honen asmoa ez da kamera daramaten robot espiak sortzea, hauek benetako intsektuekin ari dira lanean. Intsektuak buru gainean daramaten dispositibo elektroniko txiki batzuetara daude konektatuta eta irrati uhinen bidez hauen hegaldia kontrolatu daiteke. Momentuan proiektuko kideak aparatu elektronikoak txikitzeko fasean daude, ahalik eta intsektu txikienei konektatu ahal izateko, adibidez, euli bati. Asmakizun honekin Michel Maharbizek bizidun baten burmuina dispositibo elektroniko baten bidez kontrolatua izan daitekeela erakutsi du.

Ez da lehenengo aldia horrelako asmakuntzekin jarduten dutena, badira zazpi urte Robert Wood, Hardvard unibertsitateko ingeniaritza irakaslea eta bere lankideak tamaina errealeko euli itxurako robot bat sortzeko ahaleginetan ibili zirela. Hauen helburua intsektu itxurako robotak zaintza misioetan espia bezala erabiltzea eta hauen kostua merkatzea zen, zaintza misioen aurrean bizi irauten ez bazuten galera handiak ez izateko.

Technolohy Review, MIT-en publikazio elektroniko batek, robot hauen hainbat argazki batu zituen. Nahiz eta oraindik proiektu bat izan iraganean bijilantziarako edota espia bezala erabil ahal izango dira.

Urrian iritsiko da iPhone berria

Eneritz LARREA

Urteak pasa ahala geroz eta aparatu elektroniko gehiago dauzkagu gure artean eta Apple, elektronika eta softwareak sortzen dituen enpresa multinazionalak ere ez du denborarik galdu. 2007an lehengo iPhone-a plazaratu zuten eta bosgarrena merkaturatzeko prozesuan dago. Urrian iritsiko da, zurrumurruek kontatzen zutena baino hilabete beranduago, News Corporation talde mediatikoak All things D blog tekonologikoan adierazi duen bezala. Hala ere, Alemanian dagoeneko erreserbatzeko aukera daukate. Bloomberg izeneko enpresak, operadorearekin adostu du aparatua saldu ahal izateko lehentasuna.

Kaliforniako enpresak, oraindik ez du azaldu zeintzuk diren presentazioa, plazaratzea eta prestazioen inguruan dituen asmoak. Ezta, iPhone 5 edota iPhone 4S izena izango duen ere.

Analista batzuek adierazi dutenez, nobedade honek, pantaila handiagoa izango du, arinagoa eta finagoa izango da eta 8 megapixeleko kamara izango ditu. Kapazitateari dagokionez, iPhone 4arenak mantenduko dira (16 eta 32 GB), eta oraingoan, hasieratik kolore zurian erosteko aukera egongo da. Horrez gain, prozesadore berdina izango duela espero da, A5a, iPad 2ak daraman berbera.

Youtube web-gunean Apple-n azken berrikuntzaren inguruko bideoak aurki ditzakegu. Bertan ikusi daitekeenez, punta-puntako teknologia eskaintzen duen aparatua da. Izan ere, proiektore bezala erabili eta mahai gainera teklatua ateratzeko aukera ematen ditu. Argi dago, edozeini gustatuko litzaiokeela eskuen artean horrelako bat edukitzea.

Mugikorra baino gehiago...

Orain gutxi arte telefono mugikorrak deitu eta mezuak bidaltzen zituen, eta agian modernoenek irratia izango zuten. Esan bezala orain gutxi arte; izan ere, azken urteetan mugikorrak eboluzionatuz joan dira, erabilera berriak hartuz: musika entzuteko, argazkiak ateratzeko... balio izan dute. Eboluzio honen puntu gorena smartphonetan aurki dezakegu.

Shazam aplikazioa

Smartphone hauetan hainbat aplikazio aurki daitezke, eta aplikazio hauen bitartez mugikorra edozer egin dezakeen tresna bihurtzen da. Pentsatu Android eta iPhone-en artean bakarrik milioi bat aplikaziotik gora daudela. Besteak beste gure mugikorra lupa, linterna edo mapa bihurtu dezakegu, videojokotara jolastu dezakegu edo argazkiak atera ditzakegu historiako edozein kamerak aterako lukeen bezala.

Bitxikeri bezala  badaude aplikazioak fakturak egiteko, cocktelak egiten ikasteko edota gitarrak afinatzeko. Badago ere beste bat, Shazam, inguruan entzuten den abestia zein den asmatzen duena eta baita GPS bidezko geolokalizazioa lantzen duena adibidez. Behin eta berriz esan bezala, denetarako dago.

Aplikazio hauek internetetik eskuratu daitezke, eta edozeinek garatu ditzazke, horretarako gaitasuna badu behintzat. Honek ere badu zerikusia beraien arrakastan, izan ere, eskuraerrazak dira, eguneratuak eta partehartzaileak. Erritmo honek jarraituz gero, eta kontutan hartuta smartphonak geroz eta ugariago direla, ikus daiteke mugikorren munduan aplikazioak gero eta pisu gehiago izango dutela. Izan ere, mugikor bat ez da inoiz gehiago soilik hitzegiteko tresna bat izango. 

Intel-ek smartphonen merkatura salto egingo du Google-en eskutik

Modu horretan chip-en enpresak sektore honetan zuen gabeziak beteko ditu

Intel, prozesadoreen sektoreko enpresa, smartphonen merkatura sartzeko prest dago Google-en eskutik. Bi erraldoien arteko akordioaren arabera 2012an aterako dira Intel teknologiadun lehen smartphonak, Googleren Android sistema operatiboarekin. Akordioa pasa den asteartean aurkeztu zuten Inteleko Paul Otellini eta Andy Rubin Andoriden zuzendariak, San Frantziskon ospatutako konferentzia batean.

Akordioa beharrezkotzat hartu dute Intel-etik, izan ere, nahiz eta ordenagailuen merkatuan buru den smartphonen merkatuan ez dute produkturik plazaratu orain arte. Smartphone hauek Medfield chip prosezatzaile berria eramango dute. Hasiera batean zalantzak egon ziren Android sistemak chip hauetan izango zuten errendimenduaren inguruan, baina Rubin arabera "lankidetza estua bultzatuko dugu Android-ek chip hauetan bikain funtzionatzeko.

Ez da Intel mugikorren munduan enpresa handi batekin biltzen den lehen aldia, izan ere, azkeen hilabeteetan Nokiarekin MeeGo sistema operatiboa garatzen ibili da. Hala ere, proiektua ez da azkenean aurrera atera, Nokia eta Microsoft-en arteko aliantzak alde batera utzi baitu MeeGo garatzeko proiektua. Hala ere Inteletik itxaropentsu daude bigarren saiakeraren aurrean; "Google-ekin lan egin dugun bakoitzean gauza honak atera dira" adierazi du Otellinik.

Egun berean Microsoftek ere bere chip berria aurkeztu zuen, ARM sistemakoak eta tablet-etan aplikatzeko. Hainbat analisten iritziz chip hauek atzean utziko lukete Intelen Medfield, energia gutxiago behar baitute.

Martitzera iristeko gai izango den kohetea eraiki nahi du NASAk

Gizakia planeta gorrira eramango duen espazio-ontzia eraikitzeko proiektua aurkeztu du agentzia estatubatuarrak

AEBetako NASA agentzia espazialak proiektu berri bat aurkeztu du aste honetan. Helburu nagusia kohete handi bat eraiki eta gizakia Martitzera eramatea da. Horretarako, Space Launch System edo SLS izeneko jaurtigailu sistema sortu nahi du NASAk. Sekula eraiki den espazio-ontzirik handiena izango dela aipatu dute agentzia estatubatuarreko kideek, eta 18.000 milioi dolar inguruko kostua izango du.

SLSak izango duen ustezko itxura

Sistema berri honen eraikuntzan, aurrez erabilitako teknologia aprobetxatuko dute, eta 2030. urte ingururako gizakia Martitzera eramateko gai izango dela espero dute. Aurrez, hainbat proba egingo dituzte, besteak beste, tripulatu gabeko hegaldi bat egiteko asmoa dute 2017. urterako, eta gizakia asteroideren batera iristea 2025. urterako.

NASAko arduradun Charles Boldenen hitzetan, proiektu honek “gizakia Ilargira iristeko erabilitako sistema berbera” erabiliko du, eta SLSa espaziora hainbat tona material eramateko gai izango da. Era berean, sistema “indartsua” izango dela aurreratu du, istripuak ekidin ahal izateko.

Hasierako plangintzaren arabera, SLSak hiru motor izango ditu, eta urtean behin edo bi aldiz soilik erabiliko dute. Orion izeneko ibilgailua eramango du bere baitan, eta bertan sei astronauta sar daitezke gehienez.

Proiektu honek zeresan handia piztu du AEBetan; izan ere, NASAk langile ugari kaleratu ditu azken hilabeteetan eta hainbat proiektu bertan behera gelditu dira krisia dela eta. Boldenen ustez, ordea, misio honek lanpostu berriak sortuko ditu eta espazioan AEBek duten nagusitasuna bermatuko du.

Microsoftek Windows 8 sistema berria aurkeztu du

Los Angeleseko “Build Windows” konferentzian eman dute ezagutzera eta 2012 hasierarako prest egotea espero dute

Microsoft informatika enpresak Windows 8 sistema eragilea aurkeztu du aste honetan Los Angelesen, “Build Windows” konferentzian. Oraindik Beta fasean dagoen arren, 500.000 aditu inguruk izan dute probatzeko aukera, eta berrikuntza nabarmenak dakartzala aipatu dute.

Microsofteko kideak "Build Windows" konferentzian

Bill Gatesen konpainiaren azken asmakuntza ordenagailu arruntetan, smartphonetan eta tabletetan moldatzeaz gain, ukipen-pantailetan ere erabili ahal izango da, txertatu dizkioten mikroprozesagailu aurreratuei esker. Mugikorrentzat sortutako Windows Phone sisteman erabiltzen den interfaze berbera erabiliko du, Metro izenekoa, ukipen bidez erabiltzaileak nahi duen aplikazioetara sartu ahal izateko. Gainera, bere aurrekariak baino askoz azkarragoa izango dela aipatu dute Microsofteko langileek, eta ordenagailu eramangarri bat zortzi segundutan pizteko gai izango dela aurreratu dute.

Enpresako kideek Los Angelesen adierazi dutenez, Windows 95a kaleratu zuenetik, “Microsoftek egin duen aurrerapausurik handiena” izango da Windows 8a. Aurrez aipatu bezala, ordea, oraindik Beta fasean dago proiektua. 2012 hasierarako prest egotea espero dute Microsofteko langileek, udan saltokietara irits dadin.

Youtube webgunean bideo bat eskegi berri du Microsoft enpresak, sistema operatibo berriaren nondik norakoak azalduz.