Terminator-en ikusmena, errealitatean?

Aintzane LARRAÑAGA

Euskadi Irratiko 'ABildua' teknologia saioak Twitterren eta eitb.comek bere webgunean adierazi dutenez, AEBko ikertzaile batzuk ukipen-lente berezi batzuk sortu berri dituzte. Berezitasuna? Ordenagailuko pantailak bezala funtzionatzen dutela.

Finlandiako unibertsitate batekin elkarlanean, Washingtoneko ikertzaileek asmatu zituzten lente berezien berri eman zioten 'Journal of Micromechanics and Microengineering' aldizkariari. Ukipen-lente berri hauek zirkuitu elektronikoak dituzte, eta giza-begiak ikusi dezakeenaz gain, ordenagailu bateko pantailak bezalako irudiak sor ditzake. Honela, geure begietan posta elektronikoa irakurtzeko gai izango ginatekela adierazi du Babak Parvizek, asmakizunaren sortzaileetako batek.

Lentearen zirkuituek ikusmen 'normala' ez dutela eragozten aipatu dute ikertzaileek, eta miopia, hipermetropia edo astigmatismoa duten pertsonek euren lenteen gainetik jartzeko arazorik ez dutela izango.

Momentuz, pertsonekin probatu aurretik, untxi batekin probatu dute ukipen-lentearen funtzionamentua egokia ote den ala ez. 20 minutuz lentea jantzita izan ondoren, untxiak ez omen du ondorio negatiborik izan; beraz, laster gizakiekin frogatzea espero dute Washington eta Finlandiako asmatzaileek.

Discovery Newsek 'Terminator' famatuaren begiekin konparatu ditu lente berriak. Izan ere, honelako asmakuntzekin, egunetik egunera gizakia robotengandik gertuago dagoela dirudi.

Dena prest Curiosity Martera bidaltzeko

 Asier KORTABARRIA

Dena ondo badoa gaur arratsaldeko 16:02etan aterako da Cañaveral lurmuterretik Mars Science Laboratory, Curiosity bezala ezagutua. NASA-k misio honekin duen helburua Marte exploratzea litzateke, eta batez ere planeta hortan inoiz bizitzarik egon den argitzea. Hala ere, Marteko klima, geologia edo etorkizunean berriz joateko aukerak ezagutzea ere bilatzen du agentzia estatubatuarrak.

Curiosity Rover-aren ordenagailu bidezko irudia

Curiosity Rover sei gurpildun laborategi mugikorra da, eta haurretik Martera bidalitako Spirit eta Opportunity baino bost aldiz pixutsuagoa da. Gainera hauekin konparatuz, instrumentazio zientifikoan hamar kilo gehiago ditu. Laborategiak, lurzorutik frogak hartzeko beso luze bat eta lurra eskaneatzeko kamera bereziak ditu, besteak beste.

Curiosity roverra kohete propultsorean sartzen

Gainera, misio honetan atzerriko kolaborazioak ere ugariak dira, eta bide horretatik aurkitzen dugu Rover Enviromental Monitoring Station (REMS). REMS Espainiako gobernuak eta Finlandiako Meteorologia Agentziak egindako estazio meteorologikoa da, zeinak besteak beste presio atmosferikoa, hezetasuna, haizearen abiadura eta norabidea edota tenperatura neurtuko dituen. Esan beharra dago Frantzia, Kanada, Alemania, eta Errusiak ere parte hartu dutela hainbat herraminten diseinuan.

Esan bezala Espainian 16:02 direnean aterako da misioa, eta ikusmina dutenek NASA TV-ren bitartez streaming-ean jarrai dezakezue. Twitter bitartez jarraitzeko berriz misioaren kontutik, @MarsCuriosity edo #NASATweetup hashtag-aren bitartez jarraitu daiteke.

Bideoak ikusteko mikrouhin labea

Aintzane LARRAÑAGA

Askotan ez dugu jakiten zer egin mikrouhin labeak janaria berotzen digun tarte labur horretan. Zergatik ez ikusi bideo bat bitartean? Orain posible izango da hori egitea ordenagailua edo mugikorra erabili gabe. Izan ere, Pennsylvaniako unibertsitateko ikertzaile talde batek uWave asmatu berri du, bideoak erreproduzitzeko gai den mikrouhin labea.

Kevin Conley, Varun Sampath, Benjamin Shyong eta Teddy Zhang ikertzaileen asmakizunak, itxura batean mikrouhin labe arrunt bat dirudien arren, HP Touchpad tablet bat du lotuta, eta bertan Youtube webguneko edozein bideo ikusi dezakegu labea martxan dagoen bitartean. Gainera, ez dugu zertan arduratu janariak barruan daraman denboraz; izan  ere, berotze denbora amaitzen denean, labeak berak 'tweet' bat bidaltzen dio erabiltzaileari, janaria prest duela jakinarazteko.

Aparailu xelebre honi esker, bere asmatzaileek Pennsylvaniako unibertsitateak antolatutako asmakizunen leihaketa baten lehen postua lortu dute. 

15 urte bete ditu tamagotchiak

Eneritz LARREA

Guztiok ezagutu dugun arrautza formako aparatu elektroniko txikia orain dela 15 urte jaio zen Japonian. Aparatua “Tamagotchi” izenarekin ezagutzen da eta oilo birtual bat zaintzea da helburua. Soilik hiru urte pasa ziren mundu guztian zehar 40 milioi unitate saldu zirenetik eta 15 urtetan zehar 78 milioi erabiltzaile aritu dira oilo txiki birtuala zaintzen.

Eitb-k bere web orrialdean adierazi duenez, lehenengo modeloa plazaratu zutenetik 35 bertsio desberdin saldu dira mundu guztian. Bandai, jostailuak egiten dituen konpainiak, hasieran 6 urteko neskatilentzako sortu zuen aparatua baina edozeinen eskuetan ikusi izan dira.  Aparatuaren urtebetetzea ospatzeko, ‘Tamagotchi iD L 15th anniversary’ bertsio espeziala jarri duela salgai Bandaik, azaldu du El mundok bere web orrialdean.

Hala ere, polemika asko izan dituen aparatua izan da. Psikologo batzuek adierazi zutenez, antsietatea edota insomnioa bezalako arazoak sor zitekeen aparatuak. Trafiko akzidenteak ere gertatu ziren, gidaria gidatzen zihoan bitartean aparatuarekin zegoelako. Eta hainbat burugabekeria ere ekarri zituen, aparatu hauendako haurtzaindegietatik hasi eta hilerriak sortzeraino bezalakoak. 

Eduki digitalak analogikoen gainetik

 Asier KORTABARRIA

Entzuten duzuen bezala. Telekomunikazio eta Informazioaren Gizarteko Behatoki Nazionalak (ONTSI) aurkeztutako txosten baten arabera, eduki digitalek eduki analogikoek baino gehiago fakturatu zuten lehen aldiz 2010ean, %14,1 igo eta gero.

Eduki digitalen industriak 9.125 milioi euro fakturatu zituen guztira, eta eduki analogikoenak berriz 7.878 milioi euro. Juan Junquera, ONTSI-ko presidenteak adierazi du "digitalerako pausoa krisi garaian hartu beharreko erabakia da, eta azkar hartu beharrekoa". Gauzak horrela, "pozik" azaldu da sektorearen bilakaerarekin eta nabarmendu du apustu teknologikoa egin duten enpresak gehiago hazten ari direla.

Hazi ez den sektore bakarra bideojokoena izan da, izan ere %0,4 jaitsi da. Hala ere, musika, zinea eta bideoa, ikusentzunezkoak, publikazioak eta publizitatea hazi egin dira. Arrazoia argia da, izan ere,
bideojokointza ez da oraindik online merkatura egokitu.

Ikusentzunezko industria izan da eduki analogikoetan pisu gehien hartu duena, %44 hain zuzen ere. Honen arrazoia telebista analogikoaren desagertzea eta TDT-aren inplantazioa izan dira neurri handi batean. 

Etorkizunera begira "a la carta" telebista da espektatiba oparoenak dituenak, baina sektoreak itxaropen handia du tablet-etan eta liburu elektroniko edo e-booketan ere. Bestalde, egunkari digitalek, streaming bidezko emisioek, streaming bidezko emisioek eta musika eta bideoen ordainpeko deskargek ere hazten jarraitzen dute.

Espainiarren %91,5 eduki digitalen bat kontsumitu zuen 2010-ean. Espainiarren %68-ak edukiok internet bidez kontsumitu zituzten, eta %88,9-ak sarera konektatu gabe kontsumitu zituzten. Txostenean ageri den beste datu adierazgarri bat blog-en ingurukoa da, izan ere, espainiarren %8,4-ak bere blog propioa mantentzen du.

BlacBerryak berriro arazoekin

Eneritz LARREA

Gaur egun edonoren esku artean ikusi daitezke BlackBerry konpainiaren mugikorrak. Orain dela hilabete bat hiru egunetako desesperazioa jasan zuten mugikor hauen erabiltzaileek, interneterako konexio gabe gelditu zirenean. Oraingoan berriz, ReserchIn Motion(RIM) BlackBerry mugikorren konpainiak modelo batzuk arazoak dituztela baieztatu du.

BlackBerry Bold 9900 eta 9300 modeloak dira arazoak dituztenak. Gau osoan mugikorra kargatu ostean, hau ez zela berriro pizten azaldu dute hainbat erabiltzailek. NBC kate estatubatuarrak adierazi duenez, RIM-eko bozeramaile batek eman zuen arazoaren berri, horrez gain, BlackBerry OS7 bertsio berriaren akatsa dela gehitu zuen eta jada lanean ari direla arazoa konpontzeko. Baina, ez dute azaldu arazoa noizko konponduko duten.

Azken aldian izan dituzten arazoek gogor zigortu dute kanadar konpainia, Wall Street-eko akzioetan %70ko beherakada sufritu dute. 

Liburutegiak, zuzenean mugikorrean

Aintzane LARRAÑAGA

Espainiako Kultura Sailak 8.215 liburutegi publikoren datuak ikusgai jarri ditu iPhone, Android eta Symbian sistemetan erabil daitekeen aplikazio baten bidez. Madrilen ospatu  den  Liburutegi eta Udalerrien IV. batzarrean aurkeztu da berrikuntza.

 

Layar izeneko aplikazioari esker, edozein lekutan, bertako informazio garrantzitsua lor dezakegu momentuan. Kultura Sailak sortutako datu kapa berriei esker, denbora errealean liburutegiei buruzko datuak ikusi ahal izango dira. Horretarako, nahikoa da mugikorra hartu eta kamerarekin eraikinari begira jartzea. Honela, liburutegiari buruzko hainbat datu lor ditzakegu: helbidea, webgunea, bideoak, hiru dimentsiotako objektuak eta bisita gidatuak, besteak beste.

Aplikazioa eskuragarri izango da Market (Androidentzat), AppStore (iPhonentzat) eta OVI Store (Symbianentzat) denda birtualetan, eta doakoa izango da.

'Sinde' lege estatubatuarra

Aintzane LARRAÑAGA

AEBetako Kongresuan eztabaidatzen ari diren legeak sua piztu du mundu guztiko sarearen erabiltzaileen artean. 'Stop Online Piracy Act' edo SOPA lege proposamena aurrera atera nahi dute parlamentari estatubatuarrek. Onartzen bada, Copyright-a duten artxiboak Interneten baimenik gabe zabaltzea debekatuko da. Helburu nagusia pirateriarekin amaitzea eta jabego intelektuala babestea den arren, honek izugarrizko kalteak suposatuko lizkioke Interneti. Facebook, Twitter, AOL, Yahoo eta eBay bezalako orrialdeek zentsura handiak jasango lituzkete, besteak beste.

Aipatutako enpresek eta beste hainbatek, legearekin duten desadostasuna publikoki adierazteko, gutun bat bidali diete Kongresuko kideei. Gainera, Tumblr, Reddit eta Mozillak euren webguneetan autozentsura aplikatu dute, lege proposamenak erangingo lizkieten kalteak sinbolizatzeko.

Webguneez gain, erabiltzaile ugari ere kaltetuak izango dira legea aurrera ateratzen bada. Adibidez, Megaupload eta Rapidshare bezalako guneak erabiltzen dituztenek ordaindu egiten dute eskanitzen dizkieten zerbitzuengatik; beraz, diru asko galduko lukete, aipatutako orrialdeak ixtea nahi baititu SOPAk.

Oraindik ez dago argi noiz hartuko den azken erabakia, baina protestak gero eta ugariagoak dira internauten artean.

"charlie bit my finger" bideoa 120.000 eurorekin saritua izan da

Eneritz LARREA

Denok ezagutzen dugun youtube web gune famatuak, arrakastadun bideoak igotzen dituenari ordaintzen hasiko dela azaldu du Thetelegraph britainiar egunkariak. Youtubek bere erabiltzaile guztiak kontrolatzen ditu, ondorioz, beraiek igotako bideoak arrakasta handia izanez gero beraiekin kontaktuan jarriko da eskaintza batzuk eskainiz.

Proiektu berri honi esker Howard Davies-Carr erabiltzailea 120.000 eurorekin saritura izan da 2007an igo zuen bideoaren ondorioz. Bideoan bere bi semeak agertzen dira Harry 3 urtekoa eta Charlie urte betekoa. Txikienak bere anaiari koska egiten dio eta bere aitak guztia bideoan grabatu eta youtuben eskegi zuen Coloradon bizi den osabak ikus zezan. Hilabete batzuetara youtube konpainia familiarekin harremanetan jarri zen bideoa iragarki batean erabiltzeko baimena eskatuz, akordio horrekin irabazi batzuk lortuko zituen familiak.

Akordioa onartu zuten eta bideoak izugarrizko arrakasta izan du.  “Ouch, charlie! Ouch” esaldia jada mugikorrerako politono bezala ere badago.  Semeen unibertsitatea pagatzen lagunduko diela diruak adierazi du aitak. Baina, kotxe berria erosteko asmoa daukatela ere gehitu du.

Ikusi edo entzuteko minusbaliotasuna duten pertsonendako betaurrekoak

Eneritz LARREA

Izugarrizko aurrerakuntzak eman dira azken urteotan zinemaren munduan. Bideo eta audioaren kalitatea askoz ere hobeagoa da eta 3D-n ikusteko aukera ere badaukagu.  Oraingoan, Sony enpresa japoniarrak ikusteko edota entzuteko minusbaliotasuna duten pertsonendako asmakizun bat aurkeztu du.

Aurikular batzuk dituen betaurrekoak sortzea da Sonyren ideia berria. Betaurreko hauekin erabiltzaileak pantailan agertzen ez diren azpitituluak ikusiko ditu. Sei hizkuntza ezberdinetan irakurtzeko  eta testua nahi duten tamainatara egokitzeko aukera izango dute. Entzuteko arazoak dituen jendeak, bolumenaren neurria aukeratu ahal izango du. Horrez gain, azkenengo teknologiekin bateragarria da aparatu berri hau.

Enpresa japoniarrak azaldu duenez,  produktua laster iritsiko da zinema aretoetara. 

iPhone 4S smartphone berria iritsi da Espainiara

Ilarak iPhone 4S-a eskuratzeko

Apple etxearen esperotako smartphone berria eskuragarria dago espainian pasa den Urriak 28tik. Nahiz eta iPhone 5-a ateratzea espero zen, iPhone 4S bat eskuratzen lehena izateko ilarak izan dira penintsulako puntu ezberdinetan. Estatu Batuetan atera eta bi egunetan bi milioi mugikor saldu ziren. Espainian horrelako daturik ez baldin badago ere salmentak erritmo onean doaz.

iPhone 4S

Eta zeintzuk dira bertsio berri honek dakartzan berrikuntzak? Ba, berrikuntza nagusia Siri asistente pertsonala dugu. Aplikazio honek lenguaia naturalaren prozesamendua erabiltzen du erabiltzailearen galderak erantzun edota besteak beste aholkuak emateko. Sistema berritzailea da gustiz,baina oraindik ingelesez, frantsesez eta alemanez bakarrik dago eskuragarri. Apple-en iturrien arabera 2012rako eskuragarri egongo da gaztelaniaz, baita japonieraz edo koreeraz ere.

Honetaz gain A5 prozesatzaile berriak aurreko bertsioak baino %33 abiadura handiagoa izateko aukera eskainiko dio iPhone 4S-ri.  Kamera ere hobetu da bertsio honetan eta 8megapixel izango ditu, definizio altuko bideoak grabatzeaz gain. 

Prezioa berriz 600 eta 800 euro artekoa da, hala ere, hainbat konpainiak prezio subentzionatuak eskaintzen dituzte Espainian hala nola, Telefonica, Orange eta Vodafonek.

Bideo honetan Siri zer den azaltzen da: